Την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου στα πλαίσια της επαφής μας με την τοπική ιστορία εμείς, οι μαθητές και οι μαθήτριες της Α’ Γυμνασίου των Εκπαιδευτηρίων «Αθηνά», πραγματοποιήσαμε επίσκεψη στο Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού «Κλιάφα» με πρωτοβουλία της φιλολόγου μας, της κας Καραβασίλη. Όλοι οι μαθητές παρακολουθήσαμε με μεγάλο ενδιαφέρον το σεμινάριο με θέμα «Τα αξιοθέατα της πόλης μας και η ιστορίας  τους», αποκομίζοντας πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τον τόπο μας, τα Τρίκαλα. Η κα Κλιάφα αναφέρθηκε στην ιστορία του Μύλου Ματσόπουλου, στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης μας, στην κεντρική γέφυρα και πλατεία, στο Κουρσούμ Τζαμί και το σύμβολο της πόλης μας, το Φρούριο.

       Ο Μύλος του Ματσόπουλου αποτέλεσε το πρώτο βιομηχανικό κτήριο της περιοχής το 1885. Πρώτοι ιδιοκτήτες ήταν οι αδερφοί Αγαθοκλή, οι οποίοι τον διαμόρφωσαν σε εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο. Αρχικά λειτουργούσε με το νερόμυλο. Παρά την μεγάλη επιτυχία του Μύλου, το μέλλον των ιδιοκτητών του δεν ήταν ανάλογο. Ο Αριστείδης Αγαθοκλής δολοφονήθηκε, ενώ ο Γεώργιος Αγαθοκλής, συνεργάτης με τον Ιωάννη Γαλάνη το 1928, μετά το μεγάλο χρηματιστηριακό κραχ, αυτοκτόνησε. Έτσι, το μερίδιό του κατέληξε στην τράπεζα. Το 1929, ο Μύλος έγινε κτήμα του Ιωάννη Ματσόπουλου με ενοικίαση, ενώ το 1949 τον αγόρασε έναντι του ποσού των δύο εκατομμυρίων εφτακοσίων χιλιάδων δραχμών. Έπειτα, τον δώρισε στον Δήμο Τρικκαίων, ο οποίος τον αξιοποιεί μέχρι σήμερα για πολιτιστικούς σκοπούς.

       Στη συνέχεια, έγινε λεπτομερής περιγραφή του σιδηροδρομικού σταθμού. Το τρένο πρωτοεμφανίστηκε στα Τρίκαλα το 1886 επί Χαριλάου Τρικούπη. Η μεταφορά έγινε πιο γρήγορη και ασφαλής. Ο «Καρβουνιάρης» ή «Μουτζούρης» μετέφερε τα σιτηρά των Τρικάλων στο Βόλο, όπου μέσω του λιμανιού του μεταφέρονταν σε όλη τη χώρα.

        Ακόμη, η κα Κλιάφα αναφέρθηκε τόσο στην κεντρική γέφυρα όσο και στην κεντρική πλατεία. Η κεντρική γέφυρα εγκαινιάστηκε το 1889. Είναι γαλλικής κατασκευής και «μία από τις ωραιότερες πανελληνίως», όπως επεσήμανε. Την γέφυρα πλαισιώνει η κεντρική πλατεία. Η ύπαρξη της θεμελιώθηκε το 1883, με μορφή αλάνας. Τον ίδιο αιώνα, ο Κανούτας γκρέμισε το πρώτο τζαμί που είχε χτιστεί στα Τρίκαλα το 1446 από τον Οσμάν Μπέη. Η  διαμόρφωση της πλατείας ήρθε με τον Θεοδοσόπουλο, η οποία πήρε την σημερινή της μορφή. «Ο Θεοδοσόπουλος υπήρξε ο καλύτερος δήμαρχος των Τρικάλων, όχι από άποψη πολιτικών πεποιθήσεων, αλλά από κοινωνικά έργα», μας είπε η κα Κλιάφα. Το αξιοσημείωτο της πλατείας βρίσκεται στο άγαλμα του στρατηγού Στεφάνου Σαράφη. Αυτός γεννήθηκε το 1890 και  αποτέλεσε αξιωματικός και αρχηγός του αντιστασιακού ΕΛΑΣ το 1943. Παρά τη μεγάλη συνεισφορά του εκδιώχθηκε, επειδή ήταν Βενιζελικός.

         Ένα ακόμα αξιόλογο μνημείο της πόλης μας είναι το Κουρσούμ Τζαμί. Ονομάστηκε έτσι λόγω του μολυβένιου τρούλου του, καθώς «Κουρσούμ» στα τούρκικα σημαίνει μόλυβδος. Χτίστηκε από τον Σινάν Πασά, Χριστιανό της Μ. Ασίας που έγινε γενίτσαρος. Πίσω του βρίσκεται το Μαυσωλείο του Οσμάν Σαχ.  Ο πασάς Σαχ, ήταν ανιψιός του αυτοκράτορα Σουλεϊμάν. Έχτισε το τζαμί στα Τρίκαλα ως απόδειξη ευγνωμοσύνης στο Θεό, αφού αρρώστησε βαριά και επέζησε.

              Τελευταίο άφησε το σήμα κατατεθέν της πόλης μας, το Φρούριο. Αρχικά, κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό τον 6ο π.Χ. αιώνα με τριπλό τείχος. Ανακατασκευάστηκε τον 17ο αιώνα από τους Οθωμανούς, οι οποίοι τοποθέτησαν ένα τεράστιο ρολόι πάνω στον πύργο. Το 1936, τοποθετήθηκε άλλο ρολόι από το δήμαρχο Θεοδοσόπουλο. Στο 3ο διάζωμα του Φρουρίου, από τον πυθμένα ενός πηγαδιού ξεκινούσε ένα τούνελ που διέσχισε το λόφο του Προφήτη Ηλία και κατέληγε στο δρόμο προς Καλαμπάκα. Τέλος, μας τόνισε «Το Φρούριο μας, όπως και σε όλες τις πόλεις όπου υπάρχουν τέτοιου είδους κτίσματα, δεν θα έπρεπε να καλύπτεται από δέντρα, αλλά να πλαισιώνεται από χαμηλούς θάμνους, έτσι ώστε να αναδειχθεί η ομορφιά του».

         Με αυτά τα λόγια και κάποιες ερωτήσεις προς εμάς η κα Μαρούλα Κλιάφα τελείωσε το σεμινάριό της. Αφήσαμε το κτήριο με τις εικόνες των Τρικάλων της αλλοτινής εποχής στο μυαλό μας και ένα αίσθημα νοσταλγίας αλλά και περηφάνιας για το ιστορικό παρελθόν της πόλης μας…

Νικολέττα Τρίχα, Βασιλική Παπαϊωάννου, Ευαγγελία Ράκου, Αντιγόνη Ταγάρα 

Μαθήτριες της α΄ γυμνασίου των Εκπαιδευτηρίων «Αθηνά»