Ο ίδιος χαρακτηρίζει τον «Σιωπηλό Μάρτυρα» ως ένα «βιογραφικό πορτρέτο της παλιάς φυλακής των Τρικάλων πριν αυτή αλλάξει οριστικά». Ο τρικαλινός σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος βρίσκεται ξανά στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με ένα ντοκιμαντέρ που αφορά όχι μόνο την παλιά φυλακή των Τρικάλων, αλλά και την ίδια την ιστορία της Ελλάδας και το πώς διαχειριζόμαστε την ιστορική μας μνήμη.
«Ο χώρος αντικατοπτρίζει την ιστορία της νεότερης Ελλάδος από τις αρχές του 20ού αιώνα και μετά, μέσα από μία ιδιαίτερη οπτική γωνία, εκείνη του εγκλεισμού» λέει ο σκηνοθέτης, μιλώντας στο in.gr.
Τρία χρόνια μετά τον βραβευμένο «Μανάβη», το ντοκιμαντέρ του που είχε προβληθεί στο 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ο Δ.Κουτσιαμπασάκος επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη (αφού είχε μεσολαβήσει και το ντοκιμαντέρ «Ηθοποιοί: Ημερολόγιο Σπουδής») με μία ταινία γυρισμένη μέσα στην παλιά φυλακή των Τρικάλων.
Πρώην κρατούμενοι και διοικητικά στελέχη της φυλακής αναφέρονται σε περιστατικά από τη φυλακή, ενώ μιλά και μία ιστορικός. Τα πρόσωπα αυτά αφηγούνται τις ιστορίες τους, πραγματοποιώντας, παράλληλα, και μία περιήγηση στο έρημο πλέον κτίριο.
Η παλιά φυλακή των Τρικάλων χτίστηκε το 1895 και ήταν ένα από τα πρώτα έργα που χρηματοδότησε στη Θεσσαλία το ελληνικό κράτος, μετά από την απελευθέρωση από τους Τούρκους.
Η φυλακή λειτούργησε μέχρι το 2006 -για περισσότερα από 110 χρόνια δηλαδή- ενώ από τα κελιά της πέρασαν πολιτικοί και ποινικοί κρατούμενοι. Ενώ το ντοκιμαντέρ είχε γυριστεί και ο δήμος είχε ζητήσει την αξιοποίηση του χώρου, αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι το κτίριο είχε χτιστεί πάνω στα ερείπια ενός οθωμανικού λουτρού, από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας. Η αρχαιολογική υπηρεσία αποφάσισε την ανάδειξη του χαμάμ, καταστρέφοντας τον παλιό χώρο της φυλακής.
Αυτή η απόφαση έδωσε το έναυσμα στον σκηνοθέτη -και τη συνεργάτιδά του Γλυκερία Πατραμάνη- να αναρωτηθούν πώς τελικά διαχειριζόμαστε την ιστορική μας μνήμη.
«Με την ιστορική μνήμη ως λαός λειτουργούμε επιλεκτικά» λέει ο σκηνοθέτης στο in.gr. «Τονίζουμε κομμάτια της που για διάφορους λόγους μάς βολεύουν, ενώ άλλα τα αποσιωπούμε ή ακόμη και τα 'ξεχνάμε'» σημειώνει.
Στο σκηνοθετικό του σημείωμα για το ντοκιμαντέρ, ο κ. Κουτσιαμπασάκος αναφέρει ότι η ανακάλυψη του οθωμανικού λουτρού ανέτρεψε την αφήγηση της ταινίας και διεύρυνε τη θεματική της. Και συνεχίζει: «Η κάμερα ήταν παρούσα σε όλα τα στάδια των αρχαιολογικών εργασιών, καταγράφοντας τη δραματική αλλαγή της φυσιογνωμίας της φυλακής και δίνοντάς της φωνή πριν σιωπήσει για πάντα».
* Το ντοκιμαντέρ του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου «Σιωπηλός Μάρτυρας» θα προβληθεί στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την Παρασκευή 18 Μαρτίου στις 20:00 στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη και την Κυριακή 20 Μαρτίου (13:00 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας).
Newsroom ΔΟΛ