Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί μετά από μια μεγάλη χαρά, ενθουσιασμό, εκπληκτικό σεξ, υπέροχο φαγητό «πέφτουμε», νιώθουμε ακόμα και θλίψη;
Σχόλιο για την αναζήτηση του έρωτα και της αγάπης στην εποχή μας. Οι εφαρμογές προς αναζήτηση ερωτικού συντρόφου. Πόσο μας επηρέασε η πανδημία και ο εγκλεισμός
Η αγάπη, έλεγε ο Έριχ Φρομ κάπου στα μέσα του 20ού αιώνα, δεν είναι αντικείμενο, είναι ικανότητα, είναι μια τέχνη. Έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια από τότε, και η ερωτική αγάπη τουλάχιστον σίγουρα δεν αντιμετωπίζεται ως ικανότητα, αλλά περισσότερο σαν ένα προϊόν που ανταλλάσσουμε με όρους πολύ διαφορετικούς από την αποδοχή, τον σεβασμό, την εμπιστοσύνη. Η σύγχυση αυξάνεται καθώς έχουμε γαλουχηθεί από ταινίες, σειρές, βιβλία, τραγούδια που μας επαναλαμβάνουν ότι κάπου μας περιμένει ΕΝΑΣ και μοναδικός άνθρωπος, με τον οποίο όλα θα κυλάνε φυσικά κι αβίαστα, θα μας λατρεύει και θα τον λατρεύουμε.
Ταυτόχρονα, σ’ αυτή την εποχή που ο καπιταλισμός προελαύνει ανεξέλεγκτος και η ελεύθερη αγορά με τις άπειρες επιλογές της προσπαθεί να ρυθμίσει τα πάντα, η αναζήτηση του έρωτα μοιάζει περισσότερο με βόλτα στο σούπερ μάρκετ. Η πανδημία και ο εγκλεισμός ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο τις πάσης φύσεως εφαρμογές που υπόσχονται ότι εκεί θα βρούμε τον έρωτα της ζωής μας. Ανάμεσα στους χρήστες είναι γνωστό ποιες εφαρμογές είναι καλύτερες για «σχέση», ποιες για μία συνεύρεση, το Facebook μας καλεί να βρούμε στην ξεχωριστή εφαρμογή του «κάποιον που θα μας αγαπήσει γι’ αυτό που είμαστε». Πόσο τυχαία είναι αυτή η επιλογή λέξεων; Σε ένα σύμπαν που ο καθένας κρίνεται από το πακέτο που παρουσιάζει στον κόσμο, συχνά από μια φωτογραφία και κάποιες σκόρπιες φράσεις, παραμένει άραγε μυστική επιθυμία όλων να αγαπηθούν γι’ αυτό που είναι και όχι γι’ αυτό που επιλέγουν να δείχνουν; Και πόσο μεγάλος μπορεί να είναι ο τρόμος ότι, αν έρθεις κοντά με κάποιον, θα αποκαλυφθεί ότι δεν είσαι αυτό που δείχνεις;
Η σύγχρονη οικονομία βασίζεται όλο και περισσότερο στους εθισμούς κάθε είδους, που δημιουργούν σταθερούς καταναλωτές. Η λειτουργία του εθισμού είναι απλή: τα ανθρώπινα όντα είναι προγραμματισμένα να αναζητούν την ευχαρίστηση και να αποφεύγουν τον πόνο. Όταν κάνουμε κάτι ευχάριστο, ο εγκέφαλός μας απελευθερώνει ντοπαμίνη, μία χημική ουσία που σχετίζεται με αισθήματα χαράς και ανταμοιβής. Επειδή ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται στην ίδια περιοχή την ευχαρίστηση και τον πόνο, είναι υποχρεωμένος να διατηρεί την ισορροπία ανάμεσα στα δύο. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί μετά από μια μεγάλη χαρά, ενθουσιασμό, εκπληκτικό σεξ, υπέροχο φαγητό «πέφτουμε», νιώθουμε ακόμα και θλίψη; Ο εγκέφαλός μας στέλνει λίγο πόνο για να βρεθούμε σε κατάσταση ισορροπίας. Συνήθως, αν περιμένουμε λίγο, αυτή η θλίψη περνάει. Και κάποτε οι άνθρωποι δεν είχαν άλλη επιλογή. Τώρα, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ανά πάσα στιγμή μπορούμε να πάρουμε ένα φιξάκι ντοπαμίνης ποστάροντας κάτι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κοιτάζοντας τους άλλους, αναζητώντας ερωτικούς συντρόφους. Τι πιο ευχάριστο από λίγο ερωτικό ενδιαφέρον;
Προσπερνάμε φωτογραφίες υποψήφιων εραστών σαν να έχουμε βγει για ψώνια, αναζητώντας το καλύτερο προϊόν, γνωρίζοντας πως αν το δοκιμάσουμε και δεν μας κάνει μπορούμε πάντα να επιστρέψουμε σε μια ατέλειωτη (θεωρητικά) ποικιλία, και να διαλέξουμε κάποιο άλλο. Αναπόφευκτα, οι άνθρωποι μετατρέπονται σε αντικείμενα, με τα οποία ποτέ δεν είμαστε ευχαριστημένοι γιατί (βεβαίως) μας αξίζει το καλύτερο. Μπορεί να ανταλλάξουμε πληροφορίες και φωτογραφίες που κάποτε θα έπρεπε να έχουμε κατακτήσει έναν βαθμό εγγύτητας για να μοιραστούμε, αλλά δεν θα πούμε σχεδόν τίποτα για όσα πραγματικά σκεφτόμαστε και νιώθουμε. Επειδή δεν έχουμε απέναντί μας ένα πλάσμα με το βλέμμα του, τη φωνή του, τη μυρωδιά του, το δέρμα του, δεν τρέχει τίποτα αν εγκαταλείψουμε τη συζήτηση χωρίς καμία εξήγηση και νιώθουμε ότι έχουμε το δικαίωμα να επανέλθουμε όποτε μας βολεύει. Ο άλλος είναι κάτι που θα χρησιμοποιήσουμε για να δούμε αν μας εξυπηρετεί, και αν όχι θα περάσουμε στον επόμενο με συνοπτικές διαδικασίες. Οι συμπεριφορές αυτές, φυσικά, δεν περιορίζονται πλέον μόνο στη φούσκα του διαδικτύου.
Και όσο κανείς δεν τολμάει να διεκδικήσει τη σύνδεση με τους άλλους και να εκτεθεί, οι μοναχικοί (και βαθιά μόνοι) καταναλωτές θα αυξάνονται. Αν υπάρχει μια επανάσταση την οποία αξίζει πραγματικά να κάνουμε, είναι αυτή της (επανα)σύνδεσης και της τρυφερότητας, της αγκαλιάς και της εμπιστοσύνης. Από κει ξεκινάνε όλα, άλλωστε.
.png)
